از بهترین راه برای کمک به کودک خود استفاده کنید

• بازی درمانی چیست؟

 

در جهان امروز از بازی به عنوان یک روش درمانی برای حل مشکلات کودکان استفاده می شود. کودکان به جای کلمات از بازی برای بیان احساسات و هیجانات خود استفاده می کنند و بازی درمانی براین واقعیت استوار است.

 این روش درمانی فرصت بروز غیر مستقیم  مشکلات آزاردهنده را به کودک می دهد و باعث می شود تا کودک احساس ناراحتی و اضطراب را از خود دور کند. همچنین به دلیل برآورده شدن نیازهای حسی-حرکتی در حین بازی از ابتلا به افسردگی نیز جلوگیری می شود.

 برای مثال کودکانی که در معرض آزارهای جنسی قرار گرفته اند و روان آسیب دیده ای دارند ، بازی درمانی می تواند به شدت مؤثر باشد و آنها را در مسیر رسیدن به آرامش یاری کند. در این موارد درمانگر تلاش می کند تا موقعیتی برای بروز ترس و تنش کودک ایجاد کند و او را وادار به خود درمانی کند..

در بازی درمانی شدت بروز احساسات در کودکان متفاوت است و گاه درمانگران از شدت آن متعجب می شوند. احساساتی همچون تنفر، تنهایی ، بی کفایتی و... می توانند باعث محرومیت و انحراف شخصیت کودک شوند و آینده آنها را با مشکل مواجه کند.

وظیفه درمانگر تحت نظر گرفتن کودک در حیت فرآیند درمان است. او با مشاهده رفتارهای کودک به ویژگی های شخصیتی و نگرانی های شخص مورد نظر پی می برد و تلاش می کند تا از آنها نتیجه گیری های درستی ارائه دهد. سپس با استفاده از نتایج راه حل های مؤثری را در درمان خود به کار می گیرد.

همچنین درمانگر باید کودک را به بازی و همکاری با خود تشویق کند و شاید اینجا است که مهارت های او مشخص می گردد. در واقع کودک برای هر رفتار خود دلیلی دارد و درمانگر تلاش می کند مانند او فکر کند تا بتواند ارتباطی مؤثر و کارآمد ایجاد کند.

اولین گام برای شروع بازی درمانی ایجاد حس اعتماد و احترام کودک نسبت به درمانگر خویش است. بنابراین فراهم کردن شرایطی که منجر به اعتماد شود از وظایف درمانگر است. درمانگر باید سعی کند تا به کودک حس با ارزش بودن و مورد توجه بودن را القا کند تا فرآیند درمان بتواند آغاز شود.

• انواع بازی درمانی

بازی درمانی فعال

Active play therapy

 

این روش به گونه ای است که درمانگر باید با استفاده از اسباب بازی های خاص و محدود کودک را به طرف انجام یک بازی مشخص با یک سناریو معلوم سوق دهد. برای مثال کودکانی که با به دنیا آمدن یک بچه جدید دچار مشکل می شوند ، باید در حین بازی درمانی با دوست خیالی خود بازی کنند تا درمانگر بتواند واکنش ها و احساسات کودک را تفسیر و نتیجه گیری کند.

در بازی با دوست خیالی کودکان عملکرد های متفاوتی دارند و هر رفتار آنها احساسی معین را نشان می دهد. اگر در حین بازی محبت به دوست خیالی از کودک بروز پیدا کند و یا نسبت به او حسادت نشان دهد ، با بچه تازه نیز همین رفتارها را خواهد داشت.

 

بازی درمانی غیرفعال

Stimulus situation

 

این نوع از بازی درمانی در تضاد با روش قبل است و درمانگر در انتخاب و انجام بازی کودک را محدود نمی کند. در واقع درمانگر تلاش می کند تا کودک اختیارات را بدست گرفته و او را به سمت سناریو و بازی دلخواه خود هدایت کند. در این روش تخیلات دنیای کودکان تحقق پیدا می کند و برخلاف نام آن نقش کودک بسیار فعال است.

مهم ترین احساس دریافتی کودکان در روش غیرفعال مفید بودن است زیرا کودک رهبری بازی را بر عهده دارد و درمانگر تابع تصمیمات او است. همچنین شناخت زوایای پنهان احساسات خود از مزایای دیگر این روش است که بسیار کارآمد واقع می شود. در واقع احساسات آسان تر بروز پیدا می کنند  و بعد از درک دغدغه های کودک ، درمانگر به کمک و یاری او می پردازد.

 

بازی های فیزیکی

 

قدیمی ترین روش موجود استفاده از بازی های فیزیکی است که روشی آشنا برای مردم ایران به شمار می رود. بازی درمانی فیزیکی ابزارهای مخصوصی دارد و به صورت انفرادی و گروهی انجام می گیرد. شما می توانید از آن برای مصرف انرژی اضافی بدن و نجات از خستگی و کسالت استفاده کنید.

بازی تقلیدی

 

در این روش از کودک می خواهید تا نقش یکی از اطرافیان خود مانند پدر یا مادر را بازی کند. کودک در ایفای نقش دچار برون ریزی می شود و اینگونه نقاط ضعف و ترس او آشکار می شود. برای مثال اگر کودک در نقش والدین خود به دعوای میان آنها پرداخت نشان از درگیری او با این مسئله است.

بازی خلاقیتی

 

خمیربازی یا شن بازی ابزارهای مناسبی برای بروز خلاقیت و احساسات کودکان هستند. گرچه بیشتر روان شناسان بوسیله ی نقاشی به درون کودکان نفوذ می کنند اما بازی های خلاقانه نیز روشهای مناسبی هستند زیرا از تفکرات کودکان نشئت می گیرند.

در این مقاله سعی کردیم تابه توضیح بازی درمانی و اهمیت استفاده از آن در رابطه با کودکان بپردازیم. شخصیت افراد در کودکی شکل می گیرد و این شما والدین هستید که وظیفه هدایت و مراقبت از فرزندان خود را بر عهده دارید.

 

 

بازی گروهی

 

 

امروزه تعداد فرزندان در خانواده کاهش چشمگیری داشته است و بیشتر زوج ها رو یه تک فرزندی آورده اند.  درنتیجه این کاهش سبک زندگی افراد تغییر کرده است و رفتار والدین نسبت به فرزندان خود دچار حساسیت و مواظبت بیشتری شده است. در این موارد اغلب کودکان تک فرزند نیز دچار مشکلاتی می شوند.

یکی از راه های درمان مشکلات این کودکان ، بازی درمانی گروهی است . این نوع از بازی درمانی در طی زمان در کودکان اثر می گذارد وتوانایی های شناختی آنها را افزایش می دهد. در نتیجه کودکان می توانند راه های ایجاد رابطه سالم را فرا بگیرند و از حالت انزوای خود خارج شوند. همچنین اثر بازی درمانی گروهی بر مشکلات اچتماعی ثابت شده است و می تواند به اندازه ی بازی درمانی انفرادی مؤثر باشد.

• ناآگاهی والدین در ارتباط با مزایای بازی درمانی

 

  ناآگاهی های والدین می تواند خطری جدی برای کودکان به شمار آید زیرا باعث می شود تا احساسات کودکان به مشکلاتی مانند دروغگویی ، شب ادراری و ناخن جویدن ختم شود. در مقابل درمانگر به عواطف و احساسات او بها می دهد و آنها را نادیده نمی گیرد بلکه به کودک اجازه می دهد تا با طرح آنها به آرامش و ثبات برسد.

 والدین باید بدانند که با مشاهده فرزندان خود در حین بازی می توانند به توانایی ها و میزان درک کودک خود پی ببرند و با آگاهی از مشکلات  به یاری او بپردازند. به عنوان مثال اگر فرزند شما نمی تواند قوانین بازی را رعایت کند ، شما با ایجاد فرصت های مناسب و تشویق کردن به او در کنترل اضطراب خویش کمک می کنید.

 همچنین والدین در انتخاب اسباب بازی نیز نقشی تعیین کننده دارند . آنها باید بدانند که فرزندشان چه روحیاتی دارد و متناسب با آن اسباب بازی تهیه کنند. به عنوان نمونه شما نباید برای کودکی که وسواس دارد ، خمیر و یا گل بازی تهیه کنید چراکه باعث تشدید این مشکل می شود و آینده روحی او را با خطر مواجه می کند.

 نکته دیگر درباره بازی درمانی در منزل است که باید با آن با احتیاط برخورد شود. چراکه بازی درمانی تنها رها کردن کودک با اسباب بازی نیست و درمانگر نقشی بسیار مؤثر دارد. او با کمک بازی عملکردهای منفی و ناسالم عاطفی فرزند شما را تشخیص می دهد و به معالجه زودهنگام او می پردازد. همچنین در خانه به دلیل وجود فضای امن و لذت بخش احساسات تنش زا و منفی بروز پیدا نمی کند.

• بازی درمانی چگونه در منزل مفید واقع می شود؟

همه افراد از جمله کودکان نیاز به تخلیه هیجانات و فشارهای روزانه خود دارند. لذا والدین کمتر باید از عباراتی همچون (این کار را انجام نده ، مواظب باش و... ) به طور مداوم و مکرر استفاده کنند زیرا منجر به سرکوب احساسات فرزند خود می شوند. بنابراین باید به کودک اجازه دهیم تا از طریق بازی ارتباط برقرار کند و به بیان عواطف خویش بپردازد. در غیر این صورت کودکان دست به روش های خشونت آمیز برای ایجاد ارتباط دست

می زنند.

• 3 روش بازی درمانی مؤثر در منزل

 

1. با بازی شروع کنید

 

سعی کنید مانند بچه ها رفتار کنید و هر روز اوقاتی را به جوش و خروش و بازی با فرزند خود بپردازید. اگر یک بازی روتین را هر روز با کودک انجام دهید و از این طریق با وی ارتباط برقرار کنید ، می توانید شاهد کمتر شدن بهانه ها و هیجانات منفی باشید.

2.از اسباب بازی های مورد علاقه فرزندتان استفاده کنید

 

اگر می خواهید بوسیله ی بازی با کودک خود ارتباط برقرار کنید ، اسباب بازی مورد علاقه او گزینه ی مناسبی است. شما می توانید با استفاده از این کار وارد دنبای احساسات فرزند خود بشوید و هیجانات او را درک کنید.

3.از احساسات منفی دورش کنید

 

اجازه دهید کودک با خود وارد مذاکره شوید همانطور که شما با خود حرف می زنید ، او نیز به این کار نیاز دارد. برای مثال به فرزند بدعنق خود بگویید که همه احساسات منفی را با حرکت دستانت از خود دور کن. اکنون شما می توانید تأثیر فوق العاده آن را ببینید.

در این مقاله به تعریف بازی درمانی پرداختیم و سعی کردیم چند روش از انواع آن را بررسی کنیم. بخش عمده ی شخصیت انسان ها در کودکی شکل می گیرد و دوران تولد تا 6 سالگی دوران طلایی زندگی فرزندان شما است. بنابراین به مشکلات و دغدغه های فرزند خود بی تفاوت نباشید.